Rok 2021 tematyczne patronaty.
Czy to „oczko” w oznaczeniu nadchodzącego roku przyniesie nam ludziom szczęście, trudno przewidzieć. Rozważamy co Nowy Rok przyniesie nam obywatelom, naszemu państwu? Póki co, nadchodzący rok, ze względu na działania, rozsiewanie nienawiści i wszechobecną mściwość nieformalnego, bo partyjnego przywódcy państwa, maluje się w czarnych barwach. Światełkiem w tym czarnym tunelu jest możliwość powszechnych szczepień anty-covidowych, bo to nadzieja na wyjście z pandemii. Nadzieję budzą też zdarzenia z przestrzeni publicznej, które warto odnotować i na które warto się przygotować na różnych poziomach społecznych – lokalnym, regionalnym, krajowym, europejskim i światowym.
Świat – to objęcie prezydentury w USA przez Joe Bindena z Panią Kamalą Harris u boku i nadzieja na współpracę północnoatlantycką.
Europa – to umowa brexitowa pomiędzy Unią Europejską i Zjednoczonym Królestwem Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej oraz ogłoszenie roku 2021 Europejskim Rokiem Kolei. Przewozy kolejowe mogą sprawić, że wysiłki UE na rzecz przyspieszenia redukcji emisji gazów cieplarnianych pochodzących z transportu drogowego będą skuteczne i powszechnie odczuwalne.
Kraj – Sejm Rok 2021, na 200 setna rocznicę urodzin uchwalił Rokiem Cypriana Kamila Norwida, prozaika i poety; Rokiem Stanisława Lema, Krakowianina, pisarza gatunku hard science fiction, filozofa, futurologa oraz krytyka, a ze względu na przypadające 100 rocznice urodzin Rokiem Krzysztofa Kamila Baczyńskiego i Tadeusza Różewicza. W 2021 roku będziemy obchodzić też 230 rocznicę uchwalenia Konstytucji 3 Maja. Jest więc co świętować, chociaż wokół rzeczywistość szara, bura, ponura, bo pisowska. Cyprian Kamil Norwid został też postacią patronującą wydarzeniom regionalno-lokalnym. Stanisław Lem, to najwybitniejszy przedstawiciel polskiej fantastyki, jeden z najpoczytniejszych pisarzy science-fiction na świecie. Dzięki czytaniu jego powieści i opowiadań uczymy się, co zapisano w sejmowej uchwale, otóż uczymy się jak być wolnymi w myśleniu i jak możemy rozwijać naszą jednostkową i zbiorową, nieskrępowaną wyobraźnię.
Region – Sejmik Województwa Mazowieckiego swoimi uchwałami ogłosił rok 2021 „Rokiem Cypriana Kamila Norwida w 200. rocznicę urodzin poety” oraz „Rokiem Wojciecha Bogumiła Jastrzębowskiego – autora „Konstytucji dla Europy” w 190. rocznicę jej wydania”. Cyprian Kamil Norwid był twórcą wszechstronnym, poetą-myślicielem, co znalazło wyraz w utworze „Bema pamięci żałobny rapsod”, hołdzie złożonym bohaterowi powstania Listopadowego. Wojciech Bogumił Jastrzębowskiego walczył w powstaniu, w bitwie pod Olszynką Grochowską. Był postacią mało znana, jednak społeczność europejska o Wojciechu Bogumile Jastrzębowskim dowiedziała się z wydanej w 2006 roku pod auspicjami Rady Unii Europejskiej publikacji poświęconej historii idei dla Europy („Europe giving sharpe to idea”). To zakres historii Europy, którą słabo znamy. Dzięki tej publikacji dowiadujemy się jak na przestrzeni wieków ukazanej od czasu aktywności Dantego Alighieri, czyli końca wieki XIII do lat sześćdziesiątych XX wieku kształtowano podejście do tworzenia wspólnoty europejskiej. W publikacji przedstawione są sylwetki dwudziestu sześciu Europejczyków, którzy wnieśli wkład w kształtowanie idei europejskiej, aby z Europy uczynić obszar współpracy, a nie wojen. Publikacją dysponuje Punkt Europe Direct – Ostrołęka, ale stanowi ona współwłasność ED i Szkoły Podstawowej z Jazgarki – a dostaliśmy ją od Przewodniczącego Pana Donalda Tuska, za powstałe w wyniku konkursu kartki pocztowe obrazujące treść wystąpienia Pana Przewodniczącego z 25 marca 2017 r. z okazji 60-lecia ustanowienia traktatów rzymskich. Publikację mamy też w jakiejś mierze dzięki decyzji Pana Dariusza Łukaszewskiego, Wójta Gminy Kadzidło o wydaniu kartek. Rok Wojciecha Bogumiła Jastrzębowskiego na Mazowszu i przybliżenie nam jego postaci zawdzięczamy Panu Olgierdowi Łukaszewiczowi, który w 2016 roku na terenie Olszynki Grochowskiej wystawił spektakl „Konstytucja dla Europy”, a ponadto postać W. B. Jastrzębowskiego przyjął jako patrona ustanowionej przez siebie, w dniu 8 grudnia 2017 roku Fundacji My Obywatele Unii Europejskiej. W latach 2019 i 2020 opublikowane zostały dwa wydania książki „Azymut wspólna Europa. Jastrzębowski” autorstwa Pani Alicja Wejner. Autorka w książce przedstawia publicystyczno–literacki portret Wojciecha Bogumiła Jastrzębowskiego. Patron 2021 roku na Mazowszu był botanikiem, wynalazcą, meteorologiem i klimatologiem, pedagogiem, ogrodnikiem, krajoznawcą, twórcą nowej dyscypliny naukowej, czyli ergonomii, był też nietuzinkowym leśnikiem, on lasy zasiewał. Wracając do historii integracji w Europie, to formalna próba ustanowienia „Konstytucji dla Europy” miała miejsce po pięćdziesięciu czterech latach procesu integracji europejskiej zapoczątkowanej Planem Roberta Schumana ogłoszonym 9 maja 1950 r. Konstytucję dla Europy opracowywał zespół międzyrządowy Konwentu Unii Europejskiej pod przewodnictwem Valéry’ego Giscard d’Estaing. Przedstawiciele 25 krajów Unii Europejskiej uroczyście podpisali Konstytucję w dniu 29 października 2004 r. w Rzymie w sali Horacjuszy i Kuriacjuszy. Brak ratyfikacji tej konstytucji w państwach członkowskich zniweczył jej wejście w życie. Jednak wiele z rozwiązań zapisanych w Konstytucji dla Europy można znaleźć w traktatach o Unii Europejskiej i o Funkcjonowaniu UE ustanowionych w 2007 r. w klasztorze Hieronimów w Lizbonie.
Wracając do genezy konstytucji opracowanej przez W. B. Jastrzębowskiego, to za racjonalny przyczynek jej opracowania należy uznać jego tragiczne osobiste doświadczenia z pola Bitwy pod Olszynką Grochowską. Rola i motywacja Jastrzębowskiego w formułowaniu idei współpracy była jednak szczególna, ponieważ jako pierwszy sformułował „myśli o wiecznym przymierzu między narodami ucywilizowanymi” zapisane w formie zbliżonej do aktów ustawodawczych zapisanych w ponumerowanych 77 punktach/artykułach. Znamienny jest też termin ogłoszenia tekstu, stało się to niemal 40 lat po ustanowieniu polskiej Konstytucji z 3 maja 1791 r. Marszałek Województwa Mazowieckiego doceniając dla rozwoju regionu wagę edukacji i informacji europejskiej, jako pierwszy powołał pod swoimi auspicjami regionalną Radę ds. Unii Europejskiej. Celem prac Rady jest „budowa społeczeństwa obywatelskiego, kształtowanie tożsamości regionalnej, zwłaszcza w obszarze edukacji i promowania postaw proeuropejskich, wypracowywania silnej pozycji Polski w strukturach unijnych, wzmacniania świadomości mieszkańców Mazowsza dotyczącej korzyści płynących z członkostwa Polski w UE oraz popularyzowanie wiedzy na temat integracji europejskiej.”
Lokalnie – Dla mieszkańców i instytucji ostrołęckich zarówno C. K. Norwid jak i W. B. Jastrzębowski są znaczącymi postaciami. W roku 2021 będziemy obchodzić 190 rocznicę Powstania Listopadowego, w tym rocznicę Bitwy pod Ostrołęką. Historia bitew Powstania Listopadowego z lat 1830 – 1831 bitew, z których Jastrzębowski wywiódł swoją Konstytucję dla Europy, o której genezie Pani Alicja Wejner napisała, że powstała „z bolesnej refleksji nad krwawą przeszłością Polaków i państwowości polskiej.” oraz „jako sprzeciw wobec okrucieństwa walk zbrojnych, a konkretnie Powstania Listopadowego, które wybuchło w wyniku ograniczania wolności oraz łamania konstytucji. Państwa, organizacje międzynarodowe i społeczeństwa racjonalnie funkcjonują i rozwijają się, jeśli przestrzegają ustalonych reguł swojego działania. Wojciech Bogumił Jastrzębowski w pierwszym zdaniu Wstępu napisał „Nie masz dziwniejszego pod słońcem fenomenu nad ten, że ludzie najwięcej pragną pokoju, a najmniej starają się o jego utrzymanie.” Roberta Schumana z 1950 r. w ogłoszonym Planie zjednoczenia Europy, który zapoczątkował proces integracji aż do powstania Unii Europejskiej, w pierwszym zdaniu powiedział „Pokój na świecie nie mógłby być zachowany bez twórczych wysiłków na miarę grożących mu niebezpieczeństw.” Niestety czas pokoju wygłusza naszą społeczną wrażliwość na pojawiające się przyczyny lub symptomy wojen. Pokój jest dobrem o który nieustannie musimy dbać wszyscy i każdy z osobna.
